Bolesław Kraupa, urodzony 17 listopada 1871 roku w Podgórzu, wyróżniał się jako kluczowa postać w historii Wojska Polskiego. Jego życie i kariera wojskowa są przykładem poświęcenia i determinacji w dążeniu do obrony kraju.
W dniu 15 grudnia 1924 roku, Kraupa zmarł w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej armii jako generał brygady. Jego osiągnięcia zasługują na szczegółowe omówienie w kontekście rozwoju polskich sił zbrojnych.
Życiorys
Bolesław Kraupa urodził się 17 listopada 1871 roku w Podgórzu, mieście położonym w powiecie wielickim, w ówczesnym Królestwie Galicji i Lodomerii. Jego rodzicami byli Łukasz, który zmarł w 1891 roku, oraz Teofila z Wójcików, która odeszła w 1905 roku. Z rodziną pozostawał także brat Rudolf (1873–1938), który został księdzem.
W latach 1887-1891 Bolesław uczęszczał do Szkoły Kadetów Piechoty w Łobzowie, co otworzyło mu drzwi do kariery wojskowej. Od 1892 roku rozpoczął służbę jako oficer zawodowy w austriackiej piechocie, zajmując różne stanowiska dowódcze. W czasie I wojny światowej, w roku 1914, dowodził kompanią na froncie rosyjskim. Niestety, 13 września tego samego roku wpadł w ręce rosyjskich żołnierzy i został wzięty do niewoli, skąd udało mu się wrócić dopiero 31 grudnia 1917 roku.
Po powrocie do monarchii austro-węgierskiej, 1 marca 1918 objął funkcję zastępcy komendanta batalionu zapasowego 13 pułku piechoty. Następnie, od 1 czerwca do 25 października 1918 roku, dowodził batalionem 9 pułku piechoty na froncie włoskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 1 listopada 1918 przyjęto go do Wojska Polskiego, z zatwierdzeniem stopnia podpułkownika, przydzielając do Okręgu Generalnego Kraków.
Stał się organizatorem i dowódcą 13 pułku piechoty, a 4 kwietnia 1919 roku otrzymał formalne mianowanie na to stanowisko od Naczelnego Wodza. Po kilku przekształceniach, 25 lutego 1920 roku, zostały mu powierzone dowództwo XVI Brygady Piechoty, a jego awans na pułkownika miał miejsce 22 maja 1920 roku, z dniem 1 kwietnia 1920 oraz przydziałem do piechoty z grupy byłych oficerów armii austro-węgierskiej.
Od 23 stycznia 1921 roku dowodził 8 Dywizją Piechoty, pełniąc zadania w zastępstwie pułkownika Stanisława Burhardt-Bukackiego. 25 września tego samego roku, po przekształceniach strukturalnych, został oddelegowany na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej, pozostając jednocześnie w strukturach 32 pułku piechoty. 15 lutego 1922 roku ponownie objął dowództwo w zastępstwie 8 Dywizji Piechoty.
W dniu 3 maja 1922 roku, został zweryfikowany w stopniu pułkownika, z datą starszeństwa przypisaną na 1 czerwca 1919 roku i zajmował 23. lokatę w korpusie oficerów piechoty, pozostając w strukturach 13 pułku piechoty jako oddziału macierzystego. Kolejnym istotnym krokiem w jego karierze była decyzja z 15 stycznia 1923 roku o powołaniu na kurs wyższych dowódców przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W dniu 10 grudnia 1923 roku Bida został mianowany dowódcą 28 Dywizji Piechoty.
Po zmianach, 11 marca 1924 roku, przeniesiono go na stanowisko dowódcy 27 Dywizji Piechoty w Kowlu. 31 marca 1924 roku prezydent RP Stanisław Wojciechowski na wniosek ministra spraw wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego, awansował go na generała brygady z datą starszeństwa przypisaną na 1 lipca 1923 roku, zajmując 12. lokatę w korpusie generałów.
19 października 1924 roku został zwolniony ze stanowiska dowódcy 27 Dywizji Piechoty i przeniesiony do dyspozycji ministra spraw wojskowych. Zmarł 15 grudnia 1924 roku w Wojskowym Instytucie Przyrodoleczniczym im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie w wyniku udaru serca. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (pas 32, wsch.). W życiu osobistym był kawalerem oraz nie miał dzieci.
Ordery i odznaczenia
Bolesław Kraupa, znany ze swojej odwagi i poświęcenia, odznaczony został wieloma nagrodami za swoje zasługi wojenne. Poniżej przedstawiamy listę jego orderów i odznaczeń, które są świadectwem jego heroicznej postawy.
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1810 – przyznany 26 marca 1921,
- Krzyż Walecznych – pierwszy raz przyznany,
- Krzyż Walecznych – po raz drugi, otrzymany 12 lipca 1921 „za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”,
- Krzyż Komandorski Orderu Gwiazdy Rumunii – przyznany 5 czerwca 1924,
- Order Korony Żelaznej 3. klasy z dekoracją wojenną i mieczami (austro-węgierskie) – odznaczenie to otrzymał 18 sierpnia 1918,
- Krzyż za 25-letnią służbę wojskową dla oficerów – przyznany 17 listopada 1913,
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii – zdobyty 2 grudnia 1898,
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy – przyznany 2 grudnia 1908,
- Medal Pamiątkowy Bośniacko-Hercegowiński – przyznany w 1909 roku,
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 – otrzymany 10 sierpnia 1913.
Przypisy
- Ś.p. gen. bryg. Bolesław Kraupa. „Polska Zbrojna”. 344, s. 4, 17.12.1924 r. Warszawa.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 04.02.1925 r., s. 56.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 05.06.1924 r., s. 307.
- Dziennik podpisany został w dniu 11.03.1924 r. przez ówczesnego ministra spraw wojskowych, gen. dyw. Władysława Sikorskiego. Nowym dowódcą 28 DP został gen. bryg. Kazimierz Dzierżanowski.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 02.04.1924 r., s. 165.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 16.12.1923 r., s. 721.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. XIV, 79, 218, 395.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 19.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26.01.1922 r., s. 64.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 02.04.1921 r., s. 607.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 23.07.1921 r., s. 1205.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29.05.1920 r., s. 381.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 41 z 12.04.1919 r., poz. 1297.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 4 z 16.01.1919 r., poz. 178.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 2 z 12.01.1919 r., poz. 75.
- Stawecki 1994 ↓, s. 178.
- Stawecki 1994 ↓, s. 179.
- Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 115.
- Kolekcja ↓, s. 110.
- Kolekcja ↓, s. 94.
- Kolekcja ↓, s. 39.
- Kolekcja ↓, s. 25.
- Kolekcja ↓, s. 12.
- Kolekcja ↓, s. 146.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Władysław Konrad Czapliński | Bolesław Schwarzenberg-Czerny | Tadeusz Żuwała | Marek Jerzy Olbrycht | Stefan Kuta-Kaliński | August Emil Fieldorf | Jicchak Pundak | Stefan Witkowski (generał) | Medard Cibicki | Franciszek Brożek | Kazimierz Dziurzyński | Jan Gaston Zakrzewski | Zygmunt Żytomirski | Tadeusz Janiszewski (pilot) | Zygmunt Bolesław Żywocki | Ignacy Drewnowski (oficer) | Juliusz Gromczakiewicz | Mieczysław Pietrzyk | Adolf Wierzbicki | Edward KaczorOceń: Bolesław Kraupa