Władysław Jan Potocki, znany również pod przydomkiem „Spud”, to postać o znaczącym dorobku w historii polskiego lotnictwa. Urodził się 6 czerwca 1919 roku w malowniczym Krakowie, a swoje życie zakończył 23 grudnia 1996 roku w Columbus, Ohio, w Stanach Zjednoczonych.
Jako kapitan-pilot w Polskich Siłach Powietrznych na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii, Potocki odegrał ważną rolę w walce o wolność swojego kraju. Jego służba kontynuowana była również w ramach Królewskich Sił Powietrznych, gdzie otrzymał stopień majora (ang. Squadron Leader).
Życiorys
W 1938 roku Władysław Potocki ukończył Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie. Następnie został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, jednak nie dokończył nauki przed wybuchem II wojny światowej (niedoszła XIV promocja). W czasie września 1939 roku ewakuował się przez Rumunię oraz Francję do Anglii, gdzie dotarł w lutym 1940 roku, zyskując numer służbowy RAF P-1856.
Podczas swojej służby przeszedł przeszkolenie w 58 OTU w Grangemouth. W grudniu 1941 roku został przydzielony do 306 dywizjonu myśliwskiego. 1 maja 1942 roku awansował na podporucznika. W dniu 8 grudnia 1942 roku został delegowany na przerwę od lotów operacyjnych i rozpoczął latanie jako pilot doświadczalny w ośrodku badawczym Aircraft and Armament Experimental Establishment – AAEE. Do latania operacyjnego powrócił 14 stycznia 1943 roku.
W lutym 1943 roku ukończył kurs oficerski w Cosford, a potem, 23 lutego 1944, został oddelegowany na staż do 122 Airfield RAF, gdzie przeszedł przeszkolenie w pilotowaniu samolotów Mustang Mk. III w warunkach operacyjnych. Na początku marca 1944 roku wrócił do dywizjonu 306 i w kwietniu objął stanowisko dowódcy eskadry A tego dywizjonu.
Od początku inwazji w Normandii brał aktywny udział w misjach bojowych mających na celu osłonę przyczółka. 23 czerwca 1944 roku został zestrzelony, ale zdołał wylądować na terenach kontrolowanych przez oddziały alianckie i jeszcze tego samego dnia powrócił do swojej jednostki macierzystej. W sierpniu zakończył trzecią turę lotów bojowych, zyskując prawo do odpoczynku operacyjnego.
1 sierpnia 1944 roku przydzielono go do dowództwa 2 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Pełnił funkcję dowódcy 315 dywizjonu myśliwskiego od 6 kwietnia 1945 do 15 lutego 1946 roku. W 1948 roku rozpoczął służbę w Królewskich Siłach Powietrznych jako pilot testowy. Zwieńczeniem jego nauki był kurs pilotów doświadczalnych w Empire Test Pilots School – ETPS w Boscombe Down, który zakończył z drugą lokatą w grudniu 1951 roku.
Od 1951 roku pracował w Royal Aircraft Establishment – RAE, a także brał udział w lotach na rzecz Gloster Aircraft Company. Od 1958 roku zajmował pozycję szefa Zespołu Pilotów Doświadczalnych Avro Canada, uczestnicząc w kanadyjskim projekcie CF-105 Arrow. W 1959 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako pilot doświadczalny w North American Rockwell oraz przy programie Apollo. Niestety, w wypadku stracił oko, co uniemożliwiło mu dalsze latanie. Po zakończeniu kariery lotniczej, razem z żoną prowadził biznes hotelarski. Zmarł w 1996 roku.
Zwycięstwa powietrzne
Na liście Bajana, Władysław Potocki zajmuje 45. pozycję, wykazując się imponującym wynikiem czterech pewnych zestrzeleń oraz jednego uszkodzenia.
Pewne zestrzelenia Potockiego to:
- 1/4 He 111 – 18 maja 1944, gdy pilotował Mustanga III,
- 2 Bf 109 – 7 czerwca 1944, również wchodząc w rolę pilota Mustanga III, UZ-D nr FZ196,
- 1/2 Fw 190 – 17 czerwca 1944, dokonane przy użyciu Mustanga III,
- 2 Bf 109 – 23 czerwca 1944, w którym to przypadku pilotował Mustanga III, UZ-H nr FB168.
W zakresie uszkodzeń, Władysław Potocki może poszczycić się:
- uszkodzeniem Fw 190 – 24 października 1943, który pilotował, używając Spitfire V, UZ-[?] nr AB212.
Ordery i odznaczenia
Władysław Potocki został uhonorowany wieloma orderami i odznaczeniami, które świadczą o jego odwadze oraz zasługach w służbie wojskowej.
- krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari,
- krzyż Walecznych – przyznany trzykrotnie,
- medal Lotniczy – otrzymany czterokrotnie,
- brytyjskie Distinguished Flying Cross.
Przypisy
- Jędrzejewski 2014, s. 524.
- Jędrzejewski 2014, s. 523.
- Jędrzejewski 2014, s. 34.
- Jędrzejewski 2014, s. 33.
- Jędrzejewski 2014, s. 31.
- Krzystek 2012, s. 466.
- Pawlak 2009, s. 277.
- Matusiak 2003, s. 65.
- Matusiak 2003, s. 50.
- Matusiak 2003, s. 49.
- Matusiak 2003, s. 48.
- Matusiak 2003, s. 45.
- Matusiak 2003, s. 44.
- Matusiak 2003, s. 23.
- Król 1990, s. 241.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Józef Kutyba | Karol Karowski | Stanisław Gądek (oficer) | Edward Kaczor | Adolf Wierzbicki | Mieczysław Pietrzyk | Juliusz Gromczakiewicz | Ignacy Drewnowski (oficer) | Zygmunt Bolesław Żywocki | Tadeusz Janiszewski (pilot) | Jan Stanisław Matuszek | Jan Dudziński | Włodzimierz Scholze-Srokowski | Franciszek Żak (pułkownik) | Henryk Tomkowicz | Adam Andrzej Tiahnybok | Jan Kubin (generał) | Andrzej Meyer (podpułkownik) | Zdzisław Dziadulski | Jan Sokołowski (oficer)Oceń: Władysław Potocki