Jan Gaston Zakrzewski


Jan Gaston Tadeusz Zakrzewski, znany również jako herbu Pomian, przyszedł na świat 27 października 1911 roku w Krakowie. Był on polskim inżynierem mechanikiem, który zasłynął nie tylko dzięki swoim osiągnięciom w dziedzinie inżynierii, ale również jako podporucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego.

Jego życie zakończyło się tragicznie w kwietniu 1940 roku, kiedy to stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej, która wstrząsnęła Polską oraz historią drugiej wojny światowej. Warto pamiętać o takich postaciach, które poświęciły swoje życie dla ojczyzny.

Życiorys

Jan Gaston Zakrzewski urodził się w Krakowie, w rodzinie o silnych tradycjach intelektualnych. Jego ojciec, Tadeusz, był renomowanym adwokatem, a jego matka, Jadwiga z Baranieckich, również pochodziła z wykształconej rodziny. Dziadek ze strony ojca, Wincenty, był profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz sprawował funkcję rektora w latach 1890–1891. Po stronie matki, jego dziadek, Marian Baraniecki, również był uznawanym profesorem, specjalizującym się w matematyce. Dodatkowo, jego brat Witold zrobił karierę w dziedzinie prawa.

Jan Zakrzewski uczęszczał do szkoły w Krakowie, zdobywając wykształcenie w VIII Gimnazjum. W latach 1930–1931 studiował w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. Po ukończeniu studiów z tytułem inżyniera mechanika, zdobył stopień podporucznika artylerii, którego otrzymał 1 stycznia 1933 roku. Był przypisany do 5. dywizjonu artylerii ciężkiej, a następnie do 5. dywizjonu artylerii przeciwlotniczej, gdzie pełnił rolę dowódcy plutonu.

Zakrzewski rozpoczął pracę jako konstruktor silników lotniczych w Polskich Zakładach Lotniczych – Wytwórnia Płatowców nr 1. W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany do 1. pułku artylerii przeciwlotniczej, a podczas kampanii wrześniowej, po agresji ZSRR na Polskę, w nieznanych okolicznościach został wzięty do niewoli przez Sowietów. Po pewnym czasie trafił do obozu w Starobielsku, a wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie. Jego ciało spoczywa w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie 17 czerwca 2000 roku utworzono oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Jan Zakrzewski jest wpisany na Listę Starobielską NKWD, pod numerem 1223.

Na mocy decyzji ministra obrony narodowej, Aleksandra Szczygły, 5 października 2007 roku, Zakrzewski został pośmiertnie mianowany na stopień porucznika. Uroczysty awans ogłoszono 10 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

W lipcu 1936 roku Jan zawarł związek małżeński z Anną Marią de Pourbaix, której ojcem był ziemianin Kamil de Pourbaix. Ich syn, Jan, urodził się 2 września 1939 roku i stał się profesorem Politechniki Śląskiej.

Przypisy

  1. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
  2. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  3. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl [dostęp 28.08.2024 r.]
  4. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
  5. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 235 [dostęp 16.10.2024 r.]
  6. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  7. Księga Cmentarna Charkowa, 2003, s. 624.
  8. Księga Cmentarna Charkowa, 2003, s. LXXIV.

Oceń: Jan Gaston Zakrzewski

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:20