Zygmunt Żytomirski

---

Życiorys

Zygmunt August Żytomirski przyszedł na świat 20 lutego 1891 roku w Krakowie, w rodzinie, w której ojcem był Jacenty – urzędnik kolejowy, a matką Michalina. Dnia 3 czerwca 1909 roku zakończył edukację w Gimnazjum świętej Anny w Krakowie, a w ciągu kilku dni w maju oraz czerwcu przystąpił do matury. Zaraz po jej złożeniu, rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W trakcie nauki odbył, jako ochotnik na jedno roku, wymaganą służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej armii.

W 1912 roku Zygmunt wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich, co ogłosiło początek jego aktywności wojskowej. Już 29 sierpnia 1914 roku zasilił szereg Legionów Polskich, dołączając do plutonu jazdy pod dowództwem Władysława Belina-Prażmowskiego. 23 października tego samego roku został skierowany do cesarskiej i królewskiej Komendy Legionów Polskich, gdzie pełnił rolę kartografa. Na początku listopada 1914 roku przeniesiono go do Żandarmerii Polowej, gdzie współpracował z Wacławem Harasymowiczem, który był kierownikiem tej jednostki po śmierci Roberta Kunickiego.

W ciągu swojej kariery wojskowej Żytomirski otrzymał szereg awansów: 3 kwietnia 1915 roku stał się plutonowym, 12 września tego samego roku został awansowany na chorążego, a 1 listopada 1916 roku osiągnął stopień podporucznika. Z dniem 27 marca 1916 roku zyskał stanowisko referenta ewidencyjnego w Komendzie Legionów Polskich, a od 1 lutego 1917 roku kierował kancelarią „A” w Komendzie Żandarmerii Polowej. W kwietniu 1917 roku miał okazję wykładać na Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii w Warszawie, zajmując się praktycznym prowadzeniem kancelarii.

1 lipca 1917 roku Żytomirski uzyskał dzięki reskryptowi L. 113314/XII zezwolenie na zmianę swojego nazwiska z „Gawron” na „Żytomirski”. Po kryzysie przysięgowym w sierpniu tego samego roku przejął funkcję w Żandarmerii Polowej Polskiego Korpusu Posiłkowego. W styczniu 1918 roku, wracając z hospitalizacji, objął kierownictwo Ekspozytury Żandarmerii Polowej w Bolechowie.

W piśmie Rady Regencyjnej z 31 października 1918 roku przydzielono go do Wojska Polskiego z zachowaniem dotychczasowego stopnia, co umożliwiło mu dalszą służbę. Już 7 grudnia 1918 roku Żytomirski objął dowództwo żandarmerii przy Okręgu Generalnym Warszawskim, zyskując możliwość egzekwowania dyscypliny pułkownika. W 1922 roku, po weryfikacji, potwierdzono jego stopień porucznika z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty, a następnie w żandarmerii. W latach 1923-1924 służył jako oficer rezerwowy w 41 pułku piechoty w Suwałkach, a w 1934 roku był ewidencjonowany w Powiatowej Komendzie Uzupełnień Kraków Miasto, z mobilizacyjnym przydziałem do 5 dywizjonu żandarmerii w Krakowie.

W 1920 roku Zygmunt Żytomirski zyskał popularność publikując cykl artykułów traktujących o medycynie sądowej w „Gazecie Policji Państwowej”. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pełnił funkcję dowódcy plutonu żandarmerii Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej.

---

Oceń: Zygmunt Żytomirski

---