Oto krótka biografia Tomasza Vetulaniego, wybitnego artysty plastyka oraz malarza, rzeźbiarza i rysownika, który urodził się 21 grudnia 1965 roku w Krakowie.
W swojej twórczości artystycznej Vetulani z powodzeniem łączy różnorodne techniki i materiały, takie jak silikon, gąbka czy taśma klejąca. Jego dzieła często zawierają osobiste odniesienia, jak również kontrowersyjne komentarze do aktualnych wydarzeń politycznych i społecznych, co czyni je niezwykle aktualnymi i znaczącymi.
Artysta na stałe zamieszkał w Utrechcie w 1991 roku. Posiada podwójne obywatelstwo – zarówno polskie, jak i holenderskie, co dodatkowo wpływa na jego różnorodność twórczą oraz artystyczno-kulturową perspektywę.
Życie i twórczość
„Tomasz Vetulani przyszedł na świat w Krakowie jako drugi syn Jerzego Vetulaniego i Marii Vetulani z domu Pająk, a także młodszy brat Marka. Jego chrzest odbył się pod błogosławieństwem biskupa Karola Wojtyły, z którym rodzina utrzymywała serdeczne relacje przez wiele lat.
Po ukończeniu szkoły średniej w V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie, w latach 1986–1991 podjął studia na Wydziale Malarstwakrakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie uzyskał dyplom w pracowni Juliusza Joniaka. W trakcie swojej edukacji współpracował z legendarnym Tadeuszem Kantorem. W 1990 roku spędził dwa semestry na Uniwersytecie Hajfy. W ciągu lat 1992–1993, dzięki stypendium Wspólnoty Flamandzkiej Belgii oraz wsparciu ministra kultury Polski, kontynuował naukę w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Gandawie.
Debiut artystyczny miał miejsce w 1992 roku w Stawski Gallery w Krakowie. Dwa lata później zdobył wyróżnienie na XXXI Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa Bielska Jesień, a w 2002 roku otrzymał nominację do Nagrody im. Daniela Chodowieckiego, która honoruje osiągnięcia w polskim rysunku i grafice. W 1991 roku Tomasz zdecydował się na emigrację do Utrechtu, gdzie od tego momentu kontynuuje swoją twórczość.
Jego prace były prezentowane na licznych wystawach indywidualnych oraz zbiorowych w krajach europejskich, w tym w CSW Zamku Ujazdowskim w Warszawie, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Galerii Bunkier Sztuki, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Biurze Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu oraz wielu innych galeriach. Od 2014 roku prezentował swoje dzieła w Galerii Olympia w Krakowie, gdzie odbyły się zarówno wystawy indywidualne, jak i kolektywne.
W Utrechtе zrealizował kilka projektów publicznych, w tym balustradę Eendjesbrug (Most Kaczek) nad kanałem w rejonie ulic Bleyenburgstraat i Huizingalaan w osiedlu Zeeheldenbuurt (2014); rzeźbę De Stoel (Krzesło) w parku Voorveldse Polder (2018); oraz kolejną balustradę Eendjesbrug (Most Kaczek, 2021), znajdującą się w pobliżu poprzednich realizacji.
Krytycy jego twórczości zauważali, iż „artysta żongluje z łatwością i przekorą rozmaitymi środkami wyrazu oraz mediami”. Przyglądają się także krytycznym aspektom jego dzieł, które są pełne „mocnych konotacji społecznych i politycznych”, a ich charakter jest przesiąknięty ironią i przemyśleniami związanymi z Polską postrzeganą „przez pryzmat obaw emigranta, z perspektywy holenderskiej, która stała się jego nową ojczyzną”. Obiekty Vetulaniego często skrywają w sobie „kpiarski, ironiczny” charakter. Tworzy także „subtelne obrazy-obiekty”, zwykle ukazujące postacie kobiece, w których odrzuca klasyczne kanony piękna na rzecz bardziej uduchowionych przedstawień kruchości i ulotności.
W swoim malarstwie artysta sięga po różnorodne techniki, w tym farbę olejną, szkice, akwarele, silikon i gąbkę. Tworzy cykle malarskie na deskach, płytach cynkowych oraz matrycach komputerowych, gdzie dominuje „stonowana, monochromatyczna kolorystyka”, podkreślająca melancholię i chwilowość tych przedstawień. Jego prace powstają również z białego kleju przypominającego wosk, taśmy klejącej oraz odpadów, takich jak korki. Artysta z dużą swobodą łączy archiwalne fotografie w formie kolażu. Inspiracje czerpie głównie z architektury sakralnej oraz przyrody i krajobrazu Holandii.
Tomasz Vetulani jest ojcem trojga dzieci i zadeklarowanym ateistą. W 2018 roku poparł kandydaturę Jacka Majchrowskiego w wyborach na prezydenta Krakowa. Uczestniczył także w protestach dotyczących aborcji, które miały miejsce w 2020 roku po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej.
Wybrane wystawy
Oto zestawienie indywidualnych oraz zbiorowych wystaw Tomasza Vetulaniego, które miały miejsce w różnych instytucjach artystycznych na przestrzeni lat. Te wydarzenia nie tylko prezentują jego twórczość, ale także ukazują bogactwo polskiego środowiska artystycznego.
Wystawy indywidualne:
- Moira, Utrecht, 1994,
- Sluijmer & Van Leeuwen, Utrecht, 1996,
- Hordaland Kunstsenter (inne języki), Bergen, 1997,
- Galleri Allmenningen, Bergen, 1999,
- Galerie De Verrasing, Utrecht, 2000,
- Expositieruimte Stichting 1/2, Rotterdam, 2001,
- INTERDRUCK Schipper+Patitz, Lipsk, 2001,
- Galerie Besselaar, Utrecht, 2003,
- EM Galerie, Kollum, 2005,
- Solo tentoonstelling Windesheim, Zwolle, 2009,
- Rysunki z niskich krajów, Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu (Galeria Aneks), 2011,
- Galerie Niek Waterbolk, Utrecht, 2013,
- Wizja lokalna, Galeria Olympia, Kraków, 2014,
- (Re)search: schetsen en sculpturen, Museum Warsenhoeck (inne języki), Nieuwegein, 2017,
- Zagrożenia nie ma. Barwa i broń, Galeria Olympia, Kraków, 2017,
- Pucheroki, Galeria R Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, 2023.
Wystawy zbiorowe:
- Stawski Gallery, Pałac Sztuki w Krakowie, 1992,
- Ogólnopolski Konkurs Malarstwa Bielska Jesień, Biuro Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, 1994,
- Krąg, Bunkier Sztuki w Krakowie, 1995,
- Biuro Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, Biuro Wystaw Artystycznych w Zielonej Górze, Olsztyn, Włocławek, 1996,
- Krajobraz końca XX wieku, Ogólnopolski Konkurs Malarstwa Bielska Jesień, Biuro Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, 1997,
- W tym szczególnym momencie, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 1998,
- Galerie de Verrasing, Utrecht, 1999,
- Konkurs o Nagrodę im. Daniela Chodowieckiego na polski rysunek i grafikę, Biuro Wystaw Artystycznych w Sopocie, 2002,
- Kirche und Design, Deutsches Textilmuseum (inne języki), Krefeld, 2003,
- ART Poznań, Poznań, 2005,
- Ontmoeting II, Galerie Regio Art Rijnmond, Spijkenisse, 2016,
- 16 lat, Galeria Olympia, Kraków, 2015,
- Ręczna robota, Galeria Olympia, Kraków, 2016,
- Juliusz Joniak i jego uczniowie, pracownia 124, Pałac Sztuki w Krakowie, 2018,
- Multi-Kulti, Dom Norymberski w Krakowie, 2018,
- Salon odrzuconych, klub Betel w Krakowie, we współpracy z Galerią Olympia, 2018,
- Z kolan. Polska to marzenie, Galeria Olympia, Kraków, 2018,
- Salon Olympii. Kolekcja Jesień 2019, Galeria Olympia, Kraków, 2019,
- Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, 2020,
- Nasza wystawa. Mokre obrazy. 21, Galeria Olympia, Kraków, 2021,
- Uczta, Zofia Weiss Gallery, 2022,
- Pomiędzy, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 2022.
Opracowano na podstawie materiału źródłowego.
Rodzina
Rodzina Vetulanich jest interesującym przykładem znaczącej linii genealogicznej. W skład tej rodziny wchodzą różne pokolenia, które miały wpływ na rozwój ich dziedzictwa oraz kultury.
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Michał Vetulani | _ | Franciszka Śliwińska | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | Jan Vetulani | _ | Matylda Pisz | _ | _ | _ | Roman Vetulani | _ | _ | _ | Elżbieta Kunachowicz | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Franciszek Latinik | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Franciszek Vetulani | _ | Katarzyna Ipohorska-Lenkiewicz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | Eugeniusz Vetulani | _ | _ | _ | Kazimierz Vetulani | _ | Zygmunt Vetulani | _ | Tadeusz Vetulani | _ | Maria Godlewska | _ | _ | _ | Adam Vetulani | _ | Irena Latinik | _ | Zofia Vetulani | _ | Bohdan de Nisau | _ | Maria Vetulani de Nisau | _ | Cecylia Vetulani | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Agnieszka Vetulani-Cęgiel | _ | Maria Vetulani | _ | Charles Belfoure | _ | Marek Vetulani | _ | Tomasz Vetulani | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- Tomasz Vetulani. olympiagaleria.eu, 26.05.2024 r.
- Mira Suchodolska: Znać papieża to jest coś. Tomasz Vetulani o rodzinie, Krakowie, byciu artystą i "polwywaleniu". gazetaprawna.pl, 14.03.2021 r. [dostęp 15.03.2021 r.]
- Zapraszamy na wystawę Tomasza Vetulaniego. rzezba.asp.krakow.pl, 16.04.2023 r.
- Tomasz Vetulani. Pucheroki. krakow.pl, 18.04.2023 r.
- Tomasz Vetulani. artinfo.pl. [dostęp 25.03.2016 r.]
- Katarzyna Szymańska-Borginon: Polski artysta w Holandii: Cały czas jest ciężko. Pogodziłem się z losem cichego życia. rmf24.pl, 03.05.2015 r. [dostęp 03.05.2015 r.]
- Łukasz Gazur: Poszukiwanie kształtów. dziennikpolski24.pl, 16.09.2014 r. [dostęp 05.05.2022 r.]
- Agnieszka Kania. Jak uciekać, to do Niskich Krajów. „Gazeta Wyborcza Opole”, s. 7, 27.05.2011 r.
- Wybory samorządowe 2018. Jacek Majchrowski opublikował listę znanych osób, które go popierają. gazetakrakowska.pl, 19.10.2018 r. [dostęp 14.06.2022 r.]
- Jolanta Drużyńska: Duch „piątki” na „Uczcie” w Zofia Weiss Gallery. radiokrakow.pl, 15.06.2022 r. [dostęp 23.06.2022 r.]
- Agata Pasiuk : Nasza wystawa. Mokre obrazy. 21. Galeria Olympia, 19.03.2021 r.
- Agnieszka Gołębiewska: Z kolan. Polska to marzenie. Galeria Olympia, 10.11.2018 r. [dostęp 23.12.2020 r.]
- Poolse vice-ambassadeur opende tentoonstelling RAR. grootnissewaard.nl, 21.02.2016 r. [dostęp 02.02.2021 r.]
- Expositie Vetulani in Museum Warsenhoeck. pen.nl, 02.04.2017 r. [dostęp 02.12.2018 r.]
- Kolekcja jesień 2019. Galeria Olympia, 16.11.2019 r. [dostęp 23.12.2020 r.]
- Agnieszka Gołębiewska: Zagrożenia nie ma. Barwa i broń. Galeria Olympia, 24.10.2017 r. [dostęp 03.10.2018 r.]
- Gedichtenbank Voorveldsepolder. ezelsdijk.nl, 29.09.2018 r. [dostęp 16.10.2018 r.]
- Inne wydarzenia. Art in Kreta. [dostęp 13.05.2011 r.]
- Niemcy w Krakowie. krakow.wyborcza.pl, 14.11.2019 r. [dostęp 05.05.2022 r.]
- Tomasz Vetulani o Holandii, niskim kraju. nto.pl, 05.06.2011 r. [dostęp 29.06.2011 r.]
- Wystawa Absolwenci – Architekci. arch.pk.edu.pl, 30.05.2022 r. [dostęp 01.06.2022 r.]
- Tomasz Vetulani. Zagrożenia nie ma. karnet.krakowculture.pl [dostęp 01.02.2023 r.]
- Trash prince uit de Voorveldsepolder. ezelsdijk.nl, 28.03.2012 r. [dostęp 02.01.2021 r.]
- Wystawa "Rysunki z niskich krajów" w galerii Aneks. radio.opole.pl, 13.05.2011 r. [dostęp 02.01.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Michał Borczuch | Zofia Jasińska-Filipowska | Danuta Michałowska | Wanda Ficowska | Sebastian Kudas | Ewa Łuskina | Jan Kudyk | Szymon Mysłakowski | Ewa Mirowska | Adam Franciszek Skorupka | Tadeusz Konczyński | Teodor Baltazar Stachowicz | Jan Nepomucen Rakowski | Kazimierz Witkiewicz | Jan Stokłosa | Jewgienij T. Olejniczak | Celina Klimczak | Zofia Nakoneczna | Hanka Lewkowiczówna | Bronisława Rychter-JanowskaOceń: Tomasz Vetulani