Wanda Wyhowska de Andreis

---

Życiorys

Dzieciństwo spędziła w Besarabii, co miało wpływ na jej późniejsze życie i działalność. W 1924 roku rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które zakończyła uzyskaniem tytułu doktora. Jej praca doktorska, obroniona 12 marca 1932 roku, dotyczyła tematu „O Dantem w Polsce”. Po ukończeniu studiów wyjechała do Włoch, gdzie podjęła pracę w rzymskiej bibliotece PAU oraz nauczała języka polskiego w Instituto per l’Europa Orientale. W latach 1934–1939 spędziła czas w Polsce, a w 1939 roku, po wybuchu II wojny światowej, wróciła do Rzymu wraz z dwoma synami.

W latach 1939–1941 prowadziła lektorat języka polskiego na uniwersytecie La Sapienza w Rzymie, co było wyrazem jej zaangażowania w popularyzację polskiej kultury. W 1941 roku, z powodu zmieniającej się sytuacji politycznej, przeniosła się z dziećmi do Budapesztu, gdzie jej mąż został korespondentem Agenzia Stefani. Wiosną 1944 roku została internowana na Węgrzech, co miało wpływ na dalszy rozwój jej kariery.

Po zakończeniu wojny wróciła z rodziną do Rzymu, gdzie mieszkała aż do swojej śmierci. Po powrocie, została aktywną członkinią oraz współpracowniczką Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie oraz Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Jej wkład w badania historyczne i popularyzację polskiej kultury był znaczący, jako że była stałym współpracownikiem pisma „Antemurale”. Prowadziła także prace naukowe jako edytor źródeł historycznych wydawanych w serii „Elementa ad Fontium Editiones” w latach 1960-1992.

Dodatkowo, była autorką audycji dla Radia Wolna Europa w Monachium oraz prowadziła polskojęzyczny dziennik w rozgłośni RAI w latach 1951-1962. Jej publikacje pojawiały się też w takich czasopismach jak „Civitas” i „Ragguaglio Politico” w latach 1952-1954, co podkreśla jej głębokie związki z polską społecznością za granicą oraz jej zaangażowanie w działalność naukową i kulturalną.

Publikacje

W dorobku badawczym Wandzie Wyhowskiej de Andreis znajduje się szereg znaczących publikacji, które przyczyniają się do wiedzy na temat historii Polski oraz dokumentacji źródłowej. W poniższej liście przedstawiono niektóre z jej kluczowych prac:

• Avviamento allo studio del Polacco, pref. di Enrico Damiani, Roma: Ist. per l’Europa Orientale 1934,
• Elementa ad fontium editiones. 3, Repertorium rerum Polonicarum ex Archivo Orsini in Archivo Capitolino Romae I pars, coll. Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1961,
• Elementa ad fontium editiones. 7, Repertorium rerum Polonicarum ex Archivo Orsini in Archivo Capitolino Romae II pars, coll. Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curaverunt Valerianus Meysztowicz, Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1962,
• Elementa ad fontium editiones. 8, Documenta Polonica ex Archivo Generali Hispaniae in Simancas I pars, ed. Valerianus Meysztowicz, ed. curaverunt Carolina Lanckorońska, Wanda Wyhowska de Andreis, Roma: Institutum Historicum Polonicum Romae 1963,
• Elementa ad fontium editiones. 10, Repertorium rerum Polonicarum ex Archivo Orsini in Archivo Capitolino Romae III pars, coll. Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1964,
• Elementa ad fontium editiones. 12, Documenta Polonica ex Archivo Generali Hispaniae in Simancas III pars, ed. Valerianus Meysztowicz, ed. curaverunt Carolina Lanckorońska, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1964,
• Elementa ad fontium editiones. 14, Collectanea e rebus Polonicis Archivi Orsini in Archivo Capitolino Romae I pars, ed. Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curaverunt Valerianus Meysztowicz, Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1965,
• Elementa ad fontium editiones. 15, Documenta Polonica ex Archivo Generali Hispaniae in Simancas IV pars, ed. Valerianus Meysztowicz, ed. curaverunt Carolina Lanckorońska, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1966,
• Elementa ad fontium editiones. 16, Documenta Polonica ex Archivo Generali Hispaniae in Simancas V pars, ed. Valerianus Meysztowicz, ed. curaverunt Carolina Lanckorońska, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1966,
• Elementa ad fontium editiones. 18, Collectanea e rebus Polonicis Archivi Orsini in Archivo Capitolino Romae II pars, ed. Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curaverunt Valerianus Meysztowicz, Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1968,
• Elementa ad fontium editiones. 19, Documenta Polonica ex Archivo Generali Hispaniae in Simancas VI pars, ed. Valerianus Meysztowicz, ed. curaverunt Carolina Lanckorońska, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1968,
• Elementa ad fontium editiones. 20, Res Polonicae ex Archivo Regni Daniae II pars, ed. Carolina Lanckorońska et Georgius Steen Jensen, ed. curaverunt Valerianus Meysztowicz, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1969,
• Elementa ad fontium editiones. 21, Documenta Polonica ex Archivo Generali Hispaniae in Simancas VII pars, ed. Valerianus Meysztowicz, ed. curaverunt Carolina Lanckorońska, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1970,
• Elementa ad fontium editiones. 22, Documenta Polonica ex Archivo Parmensi I pars, ed. Valerianus Meysztowicz et Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curavit Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1970,
• Elementa ad fontium editiones. 23, A. Documenta Polonica ex Archivo Parmensi II pars. B. Documenta Polonica ex Archivo Capitulari in Brisighella, ed. Valerianus Meysztowicz et Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curavit Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1970,
• Elementa ad fontium editiones. 24, Res Polonicae ex Archivo Regni Daniae III pars, ed. Carolina Lanckorońska et Georgius Steen Jensen, ed. curaverunt Valerianus Meysztowicz, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1971,
• Elementa ad fontium editiones. 25, Res Polonicae ex Archivo Regni Daniae IV pars, ed. Carolina Lanckorońska et Georgius Steen Jensen, ed. curaverunt Valerianus Meysztowicz, Wanda Wyhowska de Andreis, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1971,
• Elementa ad fontium editiones. 26, Res Polonicae ex Archivo Mediceo Florentino I pars, ed. Valerianus Meysztowicz et Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curavit Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1972,
• Elementa ad fontium editiones. 27, Res Polonicae ex Archivo Mediceo Florentino II pars, ed. Valerianus Meysztowicz et Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curavit Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1972,
• Elementa ad fontium editiones. 28, Res Polonicae ex Archivo Mediceo Florentino III pars, ed. Valerianus Meysztowicz et Wanda Wyhowska de Andreis, ed. curavit Carolina Lanckorońska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1972,
• Między Dnieprem a Tybrem, Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1981 (wyd. 2 – Warszawa: Krupski i S-ka 1998),
• Elementa ad fontium editiones. 70, Index personarum quae in voluminibus I-XXIX continentur, ed. Wanda de Andreis Wyhowska, adiuvantibus Helena Bianciardi Łukasiewicz, Catharina Cywińska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1987,
• Elementa ad fontium editiones. 71, Index personarum quae in voluminibus XXX-LX continentur, ed. Wanda de Andreis Wyhowska, Carolina Lanckorońska, Lucianus Olech, adiuvantibus Helena Bianciardi Łukasiewicz, Catharina Cywińska, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1988,
• Elementa ad fontium editiones. 76, Index personarum quae in voluminibus LXI-LXIX et LXXII-LXXV continentur, ed. Wanda de Andreis Wyhowska et Lucianus Olech, adiuvantem Maria Lamberti, Romae: Institutum Historicum Polonicum Romae 1992.

---

Oceń: Wanda Wyhowska de Andreis

---