Józef Kremer

Nauka i edukacja

Józef Kremer, urodzony 22 lutego 1806 roku w Krakowie, to postać o niezwykle bogatym dorobku intelektualnym. Zmarł 2 czerwca 1875 roku w tym samym mieście, gdzie przez całe życie aktywnie uczestniczył w życiu akademickim i kulturalnym. Był polskim polihistorem, co oznacza, że jego zainteresowania obejmowały wiele dziedzin nauki i sztuki.

W trakcie swojego życia Kremer odnosił się do różnych aspektów humanistyki: pełnił rolę filozofa, estetyka oraz encyklopedysty. Jego prace są istotne w kontekście historii sztuki, gdzie zyskał miano prekursora psychologii, co dowodzi jego innowacyjnego podejścia do badań nad ludzką naturą oraz percepcją estetyczną.

Życie

Józef Kremer, syn Josepha Kremera (1769-1848) z Opawy oraz Marii Anny Erb (1769-1828), pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej z Karlsbadu. Jego edukacja rozpoczęła się w gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następie kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim od 1823 roku, koncentrując się na filozofii oraz prawie. Po uzyskaniu magistra, wyjechał do Berlinie, Heidelbergu oraz Paryżu w latach 1828-1830, aby poszerzać swoją wiedzę. W Berlinie miał okazję uczestniczyć w wykładach znanych uczonych, w tym Georga Wilhelma Friedricha Hegla oraz Friedricha Daniela E. Schleiermachera, a w Heidelbergu – słuchać wykładów m.in. Antona Friedricha J. Thibauta.

Podczas swojego pobytu w Paryżu uczęszczał na zajęcia prowadzone przez Jean-Baptiste’a Say’a, François Guizota oraz Abla-François Villemaina. W 1830 roku zaangażował się w powstanie listopadowe, gdzie został ranny w bitwie pod Grochowem. Po powrocie do kraju, od 1847 roku prowadził zajęcia z filozofii na UJ, a od 1853 również estetykę i historię sztuki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych.

Kremer był również jednym z autorów haseł do 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda, wydanej w latach 1859–1868. Właśnie jego nazwisko widnieje na liście twórców w pierwszym tomie tej encyklopedii z 1859 roku. W latach 1865–1866 pełnił ważne funkcje, m.in. był dziekanem Wydziału Filozoficznego, a w latach 1870–1871 piastował urząd rektora UJ.

Kremer był członkiem wielu towarzystw, w tym Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, oraz Towarzystwa Archeologicznego w Wilnie. Do 1872 roku, współzakładał Akademię Umiejętności, w której pełnił funkcję dyrektora Wydziału Historyczno-Filozoficznego, a również był aktywnym członkiem Komisji Filozoficznej, Historii Sztuki i Archeologicznej.

Jego życie zakończyło się w Krakowie, gdzie został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Kremer pozostawił po sobie znaczący dorobek intelektualny oraz ślad w polskim myśleniu filozoficznym i artystycznym.

Twórczość

Twórczość Józefa Kremera została skrupulatnie zebrana oraz opublikowana w dwunastu tomach przez Henryka Struve w latach 1877-1880 w Warszawie.

Kremer jest uważany za pioniera naukowej psychologii w Polsce, gdyż dokonał systematyzacji zjawisk psychicznych, dzieląc je na kategorie świadome oraz nieświadome. Co więcej, antropologia przez niego rozumiana była jako dyscyplina badająca wzajemne relacje tych zjawisk.

W dziedzinie sztuki Kremer jako pierwszy w Polsce zastosował poprawną terminologię stylową, co znacznie przyczyniło się do rozwoju wiedzy o różnych kierunkach artystycznych.

Rodzina

Rodzina Józefa Kremera była wyjątkowa. Jego rodzeństwo składało się z dwóch wybitnych postaci: Karola Romana Kremera (1812-1860), który zasłynął jako architekt krakowski, oraz Aleksandra Augusta Kremera (1813-1880), lekarza i aktywnego społecznika.

Józef Kremer, w związku małżeńskim z Marią Mączyńską (1824-1897), miał troje dzieci: Helenę (1846-1921), Józefa (1848-1906) oraz Marię (1854-1883). Jego córka Helena, w 1869 roku, poślubiła znanego lekarza oraz profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, Lucjana Rydla (1833-1895). Para doczekała się siedmiorga dzieci, wśród których wyróżniał się słynny pisarz i poeta Lucjan Rydel (1870-1918).

Józef ożenił się z Heleną Epstein, natomiast ich najmłodsza córka, Maria, wyszła za Stanisława Smolkę, uznanego historyka (1854-1924).

Oceń: Józef Kremer

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:8