Tomasz Komornicki (gleboznawca)

---

Życiorys

Tomasz Komornicki, urodzony w rodzinie Stefana oraz Marii z Goetz-Okocimskich, był znaczącą postacią w dziedzinie gleboznawstwa. Ukończyłgimnazjum im. B. Nowodworskiego w Krakowie, co stanowiło fundament jego edukacji. W latach 1934-1938 podejmował studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), który obecnie nosi nazwę Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Po zakończeniu edukacji, odbył roczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Następnie, w związku z karierą wojskową, spędził trzy miesiące na praktyce w 7 Dywizjonie Wielkopolskiej Artylerii Konnej. Jego zaangażowanie w walkę podczas września 1939 roku, obejmowało udział w bitwie nad Bzurą oraz obronie Warszawy.

Po wojnie wrócił do Krakowa, gdzie od października do końca listopada 1939 roku pracował jako asystent-wolontariusz w Zakładzie Uprawy Roślin UJ. Okres okupacji spędził administrując lasami w Kolbuszowskim oraz prowadząc dzierżawiony majątek w Iwoniczu. W 1944 roku przyjął ofertę profesora Franciszka Górskiego na pracę w tajnym uniwersytecie, co potwierdza jego przywiązanie do edukacji i wiedzy naukowej.

Po wyzwoleniu Krakowa przez Wehrmacht, Komornicki zapisał się ponownie na Wydział Rolniczy UJ, a krótko po otwarciu Uniwersytetu w styczniu 1945 roku, podjął pracę w Katedrze Gleboznawstwa pod kierunkiem profesora Juliana Tokarskiego. W 1950 roku uzyskał tytuł doktora rolnictwa, na podstawie rozprawy dotyczącej profili gleb na podłożu wapiennym i krystalicznym w Tatrach. Jego pasja badawcza doprowadziła go do rocznego stażu naukowego w Instytucie Rolniczo-Chemicznym Politechniki (ETH) w Zurychu, gdzie badał glebowe minerały ilaste.

Na bazie swojego dorobku naukowego i dysertacji, w 1959 roku osiągnął stopień docenta. W 1967 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a siedem lat później, w 1974 roku, profesorem zwyczajnym. Jego działalność naukowa była niezwykle aktywna; od 1960 do 1986 roku pełnił funkcję kierownika Katedry Gleboznawstwa UJ. Ponadto, w latach 1972-1980, był wicedyrektorem Instytutu Gleboznawstwa, Chemii Rolnej i Mikrobiologii. W pełni zaangażowany w rozwój Wydziału Rolniczego, sprawował także funkcje prodziekana i dziekana w różnych okresach swojej kariery.

Od 1946 roku był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego (PTG), obejmując kierownicze stanowiska, a także uczestniczył w Komitecie Redakcyjnym „Roczników Gleboznawczych”. Był to członek Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego oraz Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego, a także komisji naukowych i zdrowia społecznego w Krakowie.

Komornicki opublikował przeszło sto prac naukowych, pięć książek oraz wiele artykułów i recenzji, w tym znaczące pozycje jak pięciojęzyczny słownik gleboznawczy oraz francusko-polski słownik rolniczy. Władał językami francuskim, angielskim oraz niemieckim, co umożliwiło mu tłumaczenie licznych prac naukowych i współpracę z wieloma redakcjami czasopism.

Był opiekunem wielu prac magisterskich oraz promotorem ośmiu prac doktorskich. Tomasz Komornicki był także ojcem Jana, Stanisława i Piotra. Zmarł w Krakowie, a jego szczątki spoczywają w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Rząsce k. Krakowa.

Wybór publikacji

Oto zestawienie wybranych publikacji autorstwa Tomasza Komornickiego, który jest uznawanym gleboznawcą. Prezentowane prace pokazują jego wkład w dziedzinę gleboznawstwa oraz badań w Tatrach i w innych regionach Polski.

• (pod ps. Didymus Camerarius): Dwa nowe podgatunki cepra w Tatrach oraz wiadomość o wyróżnieniu trzeciego. Kraków 1950,
• Cztery profile gleb na podłożu wapiennym i krystalicznym w Tatrach. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1952,
• z Haliną Jurkowską, Tadeuszem Lityńskim: Dzieje studiów rolniczych w Krakowie 1890–1962. Wyższa Szkoła Rolnicza w Krakowie, Kraków 1965,
• Pięciojęzyczny słownik gleboznawczy. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976,
• Bibliografia zawartości Roczników Gleboznawczych za lata 1971–1980,
• Dzieje Katedry Gleboznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wyższej Szkoły Rolniczej w latach 1924–1960. [w:] Zeszyty Naukowe AR w Krakowie 217. Historia Rolnictwa 8 (1987), s. 163–187,
• Mapa gleb. Atlas województwa tarnowskiego. Polska Akademia Nauk, Kraków 1988.

Ordery i odznaczenia

Tomasz Komornicki, jako wybitny gleboznawca, otrzymał liczne wyróżnienia, które podkreślają jego wkład w rozwój nauki o glebie oraz edukację. Jego osiągnięcia zostały docenione w różnych dziedzinach, co znajduje odzwierciedlenie w następujących odznaczeniach:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (przyznany 15 stycznia 1955),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego,
• Złota Odznaka Akademii Rolniczej w Krakowie.

Nagrody

Tomasz Komornicki, jako uznany gleboznawca, zdobył szereg istotnych wyróżnień w swojej karierze. Wśród jego osiągnięć znajduje się:

• trzykrotne otrzymanie Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
• medal im. Michała Oczapowskiego.

---

Oceń: Tomasz Komornicki (gleboznawca)

---