Andrzej Meyer, urodzony 8 kwietnia 1893 roku w Krakowie, to postać o bogatej historii, zasłużona w szeregach Wojska Polskiego. Podpułkownik broni pancernych, pełnił także rolę adiutanta prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Jego życie zakończyło się tragicznie w 1940 roku, kiedy to stał się ofiarą zbrodni katyńskiej. Ta smutna karta historii pozostaje w pamięci nie tylko rodzin, ale także całego narodu, przypominając o tragicznych losach wielu polskich oficerów w czasach II wojny światowej.
Życiorys
Andrzej Meyer przyszedł na świat 8 kwietnia 1893 roku, w rodzinie Jana oraz Heleny z Pochwalskich. Miał brata Jana, który również był legendarnego legionistą.
Jego edukację rozpoczął w rodzinnym Krakowie, gdzie zakończył naukę w szkole średniej oraz w Wyższej Szkole Realnej. W 1913 roku dołączył do Związku Strzeleckiego, co było pierwszym krokiem na jego wojskowej ścieżce.
Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku, podjął decyzję o wstąpieniu do Legionów Polskich. Służył w 1 pułku piechoty, a następnie przeszedł do sztabu I Brygady Legionów Polskich, z którą brał udział w wielu walkach. W późniejszym etapie został odkomenderowany do Komendy Legionów, pełniąc funkcję kierowcy samochodu sztabowego. 1 stycznia 1917 roku awansował na chorążego samochodowego.
W wyniku kryzysu przysięgowego z lipca 1917 roku, służył w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po bitwie pod Rarańczą w lutym 1918 roku został internowany w obozie w Dułowie na Zakarpaciu. Po pewnym czasie został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii, w której pełnił służbę aż do września 1918 roku. W międzyczasie uczestniczył w działaniach na froncie włoskim. Pod koniec wojny, we wrześniu tego samego roku, wrócił na teren Galicji.
W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. Od połowy grudnia 1918 roku pełnił służbę w DOGen w Krakowie, a w styczniu 1919 roku zaangażował się w organizację Oddziału IV. Został także dowódcą kolumny samochodowej Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, kierował kolumną samochodową, która obsługiwała Naczelnika Państwa i Naczelne Dowództwo. W sierpniu 1920 roku przeprowadził zdobycie dwóch dział, pięciu karabinów maszynowych oraz dwudziestu wozów taborowych.
Po zakończeniu wojny, Andrzej Meyer zdobył stopień kapitana samochodowego ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 roku, a później został awansowany na majora samochodowego z dniem 1 lipca 1923 roku. W latach 1923-1925 pełnił służbę jako oficer nadetatowy 1 dywizjonu samochodowego w Kwaterze Wojskowej Prezydenta Rzeczypospolitej, a w 1923 roku był szefem służby samochodowej u Stanisława Wojciechowskiego.
W czerwcu 1924 roku został mianowany na stanowisko pierwszego adiutanta przybocznego Prezydenta RP. Od 1926 roku było mu powierzone stanowisko komendanta kwatery w Gabinecie Wojskowym Prezydenta RP Ignacego Mościckiego. W grudniu 1927 roku został przeniesiony do 8 dywizjonu samochodowego w Bydgoszczy na stanowisko zastępcy dowódcy dywizjonu, a w 1932 roku był komendantem kadry tegoż dywizjonu. Dnia 27 czerwca 1935 roku uzyskał awans na stopień podpułkownika, z datą starszeństwa na 1 stycznia 1935 roku, zajmując pierwsze miejsce w korpusie oficerów samochodowych. Jako komendant kadry ogłosił 5 października 1935 roku rozkaz o reorganizacji 8 batalionu pancernego i już 25 października tego samego roku został jego dowódcą. Pełnił także funkcję dowódcy 3 batalionu pancernego w Warszawie w latach 1937-1939. W Bydgoszczy brał udział w Związku Legionistów Polskich, gdzie pełnił rolę II wiceprezesa.
Po początku II wojny światowej oraz agresji ZSRR na Polskę w dniu 17 września 1939 roku, Meyer został aresztowany przez Oddział Specjalny Frontu Ukraińskiego na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej. W 1940 roku zginął w więzieniu NKWD w Kijowie, przy ulicy Karolenkiwskiej 17. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej, która została opublikowana w 1994 roku. Został wymieniony na liście wywózkowej 42-179, gdzie figurował jako Mejer.
Ofiary tej tragicznej części historii zbrodni katyńskiej zostały pochowane na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni, który został otwarty w 2012 roku. Natomiast jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 284a wprost-1-2).
Ordery i odznaczenia
Andrzej Meyer, podpułkownik, był człowiekiem, który otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń za swoje zasługi i odwagę. Oto niektóre z nagród, które mu przyznano:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6880 nadany w 1922 roku,
- Krzyż Niepodległości otrzymany 9 listopada 1931 roku,
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi przyznany 11 listopada 1937 roku,
- Krzyż Komandorski Orderu Piusa IX z Watykanu,
- Krzyż Komandorski Orderu Św. Sawy, nadany przez Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców,
- Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii przyznany przez Rumunię,
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Włoch nadany przez Włochy,
- Krzyż Kawalerski Orderu Korony Belgijskiej z Belgii,
- Krzyż Kawalerski Legii Honorowej przyznany przez Francję.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: Tomasz Damięcki, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.02.2020 r.]
- Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 61. [dostęp 14.12.2014 r.]
- Banaszek, Roman i Sawicki 2000, s. 193.
- Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 36, 11.11.1937 r.
- M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 9, s. 66, 28.06.1935 r.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 783.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 277.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 654.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 657.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 27 z 29.11.1927 roku, s. 347.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 59 z 25.06.1924 roku, s. 403.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 3, 916.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 928.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 3, 1005.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 1017.
- Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz nadaje: order wojsk. „Virtuti Militari” V klasy z 5 Dywizji Syberyj. W. P. na Wschodzie. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 27, s. 616, 19.09.1922 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jan Kubin (generał) | Adam Andrzej Tiahnybok | Henryk Tomkowicz | Franciszek Żak (pułkownik) | Włodzimierz Scholze-Srokowski | Jan Dudziński | Jan Stanisław Matuszek | Władysław Potocki | Józef Kutyba | Karol Karowski | Zdzisław Dziadulski | Jan Sokołowski (oficer) | Jan Wojciech Kiwerski | Jan Kanty Julian Sierawski | Leszek Starzyński | Marian Markiewicz (1895–1965) | Stanisław Ejzerman | Gustaw Kieszkowski | Tadeusz Prus-Więckowski | Stanisław Ludwik Jaxa-RożenOceń: Andrzej Meyer (podpułkownik)