Witold Jan Obidowicz, znany również pod pseudonimami „Wit”, „Wiktor” oraz „Orszak”, to postać, której życie wpisuje się w burzliwe czasy Polski początku XX wieku. Urodził się 7 stycznia 1900 roku w Krakowie, a tragiczny koniec jego historii miał miejsce 17 marca 1944 roku w obozie KL Auschwitz.
Obidowicz był oficerem Wojska Polskiego, osiągając tytul majora piechoty. Wyróżniony został także prestiżowym odznaczeniem – Orderem Virtuti Militari, które jest jednym z najwyższych odznaczeń wojskowych w Polsce, przyznawanym za czynność męstwa na polu bitwy.
Życiorys
Witold Obidowicz przyszedł na świat 7 stycznia 1900 roku w Krakowie, jako syn Stanisława oraz Agnieszki z domu Wałęga. Już w 1914 roku zakończył naukę w II klasie w V Gimnazjum w Krakowie. Od 1912 roku angażował się w działalność harcerską, która trwała aż do 1 listopada 1918 roku.
W obliczu I wojny światowej, od sierpnia 1914 (dokładniej od 1 września) do stycznia 1915, obronił barwy jako harcerz w składzie Legionów Polskich, gdzie pełnił różne funkcje, zaczynając od intendenta, a kończąc na pracy w biurze werbunkowym. Na zakończenie 1916 roku ukończył VI klasę w swoim rodzinnym V Gimnazjum. Jego służba w wojsku trwała dalej, bowiem od grudnia 1918 do 15 lutego 1919 roku był członkiem 16 kompanii batalionu zapasowego II Brygady. Inna wersja wskazuje, że zgłosił się do Polskiego Korpusie Posiłkowym 1 grudnia 1917, a dwa miesiące później, 7 stycznia 1918, został przydzielony do piechoty.
W dniu 1 listopada 1918 roku, zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego, gdzie uczestniczył w konflikcie z bolszewikami w szeregu 167 bytomskiego pułku piechoty. Pełnił tam funkcję adiutanta pułku, a później dowódcy kompanii. Niestety, 4 lipca 1920 roku w okolicach Filipowa odniósł poważne rany, które wymagały leczenia w polowych szpitalach. Po pewnym czasie, znalazł się w niewoli bolszewickiej, lecz udało mu się powrócić do wolności w 1921 roku w wyniku wymiany jeńców.
Powracając do macierzystego pułku, Obidowicz został odznaczony Orderem Virtuti Militari za swoje bohaterskie czyny. Uzyskał awans na porucznika piechoty z datą wskazującą 1 stycznia 1922 roku. W latach dwudziestych pełnił służbę w 75 pułku piechoty z siedzibą w Królewskiej Hucie, a 1 stycznia 1932 roku awansował na stopień kapitana z 74-lokatą w korpusie oficerów piechoty. Nasza postać z lat trzydziestych była już w dyspozycji szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych. W grudniu 1934 roku, w stopniu kapitana, służył w Korpusie Ochrony Pogranicza w pułku KOP „Wilejka”, jako adiutant.
Obidowicz później zmienił swoją lokalizację, pełniąc służbę w Rembertowie oraz Sosnowcu. Na stopień majora awansował z dniem 19 marca 1939 roku, zajmując 70. miejsce w korpusie oficerów piechoty. Wówczas, w dalszym ciągu służył w 75 pułku piechoty, jeszcze jako dowódca 7 kompanii.
Latem 1939 roku był w sztabie pododcinka obrony granicy południowej o nazwie „Nowy Sącz”. Po wybuchu II wojny światowej i rozpoczęciu kampanii wrześniowej, Obidowicz uczestniczył w niej jako kwatermistrz 2 Brygady Górskiej Strzelców, walcząc w rejonie Jasła i Krosna. Mimo niepowodzenia i możliwości poddania się w niewolę, zaangażował się w działalność konspiracyjną pod okupacją niemiecką.
Na początku działał w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, później związał się z Związkiem Walki Zbrojnej – w lipcu 1940 roku piastując stanowisko inspektora Inspektoratu ZWZ Jasło. W tym czasie przebywał w Krosnie, następnie w Orzechówce, gdzie od grudnia 1940 roku rozpoczął wydawanie gazetki konspiracyjnej. W okresie aresztowań, które miały miejsce w pierwszej połowie lutego 1942 roku, mimo że udało mu się uciec z Orzechówki, został zatrzymany w Białobrzegach.
W lutym 1942 roku został aresztowany przez Gestapo podczas szerokiego zatrzymania członków Inspektoratu ZWZ Jasło (Krosno). Przechodził brutalne śledztwo – najpierw był przetrzymywany w krośnieńskim więzieniu, a następnie przeniesiony do KL Auschwitz. Tam, w dniu 17 marca 1944 roku, poniósł śmierć w wyniku masowej egzekucji. W archiwum IPN w Rzeszowie istnieją różne wersje okoliczności jego śmierci, niektórzy podają, że został zamordowany przez gestapo w Jaśle, inni mówią o zastrzeleniu w rowie przy drodze Jasło-Krosno, w okolicach Warzyc.
Warto zaznaczyć, że Witold Obidowicz, nawet będąc w wojsku, udało mu się ukończyć VIII klasę gimnazjalną. W latach trzydziestych był kawalerem, co również dodaje do jego osobistej historii.
Ordery i odznaczenia
W życiu Witolda Obidowicza ważną rolę odgrywały różnorodne odznaczenia, które przyznano mu za służbę i poświęcenie. Oto niektóre z nich:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5886,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Należy jednak zaznaczyć, że 30 maja 1936 roku Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”.
Przypisy
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 30.09.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 30.09.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 30.09.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 30.09.2023 r.]
- Witold Obidowicz. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 08.04.2023 r.]
- VIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. Gimnazyum V. w Krakowie za rok szkolny 1913/14. Kraków: 1914, s. 106. [dostęp 08.04.2023 r.]
- X. Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. Gimnazyum V. w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 86. [dostęp 08.04.2023 r.]
- a b c Nowak 1996, s. 23.
- a b c Nowak 1996, s. 26.
- a b c Nowak 1996, s. 29.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 456.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 340.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 398.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 299.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 259.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 89.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 79.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 436.
- Rocznik Oficerski 1939, s. 33.
- Rocznik Oficerski 1939, s. 637.
- Zdzisława Trawińska: Ruch robotniczy w latach wojny i okupacji hitlerowskiej. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 159.
- Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 133.
- Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji, W latach drugiej wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 705.
- Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji, W latach drugiej wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 720.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Józef Olszyna-Wilczyński | Kazimierz Florek (oficer) | Adam Szperber | Stefan Bohanes | Tadeusz Reklewski | Józef Orlicki (wojskowy) | Robert Jędrychowski | Wojciech Stachowicz | Henryk Bobkowski | Jan Drzewiecki (generał) | Bernard Halbrajch | Władysław Sierhiejewicz | Marian Sanok | Stanisław Kossakowski | Stanisław Malik (wojskowy) | Emil Franciszek Mecnarowski | Franciszek Sobolta | Stanisław Kłak (kapitan) | Czesław Parczyński | Wilhelm Lawicz-LiszkaOceń: Witold Obidowicz