Stanisław Kłak (kapitan)


Stanisław Kłak, znany również pod pseudonimem „Złotoń”, to postać o znaczącym wkładzie w historię Polski. Urodził się 7 lipca 1893 roku w Krakowie, gdzie z pewnością spędził swoje dzieciństwo.

W trakcie swojego życia Kłak zyskał miano kapitana administracji Wojska Polskiego, co podkreśla jego zaangażowanie w służbę wojskową i dążenia do niepodległości. Był on także aktywnym działaczem niepodległościowym, co w kontekście tamtych czasów miało ogromne znaczenie dla przyszłości Polski.

Życiorys

Stanisław Kłak przyszedł na świat 7 lipca 1893 roku w Krakowie, w rodzinie, której głowami byli Kazimierz i Anna. W sierpniu 1913 roku, podczas Letniej Szkoły Instruktorów Związku Strzeleckiego w Stróży, z zapałem ćwiczył w ramach Oddziału Telefonicznego.

6 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich, gdzie został przydzielony do 4. kompanii V baonu 1 Pułku Piechoty. Jednakże już w listopadzie tego samego roku z powodu choroby musiał opuścić baon pod Krzywopłotami. Od 26 listopada 1914 leczył się w szpitalu Czerwonego Krzyża im. dr Baracha, który mieścił się przy Thunhofgasse w Wiedniu. Po zakończonej rekonwalescencji powrócił do V baonu 5 Pułku Piechoty, a 21 maja 1915 roku został ranny w czasie bitwy pod Konarami.

W 17 września 1915 roku, jako sierżant 4. kompanii 7 Pułku Piechoty, przebywał w Domu Rekonwalescentów w Kamieńsku. Niewiele później, 14 kwietnia 1917, zarejestrowany został w Komisariacie Werbunkowym do Wojska Polskiego w Janowie (GUZ Lublin), gdzie został przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola.

20 maja 1919 roku, jako podoficer Legionów Polskich, otrzymał nominację na podporucznika piechoty z datą 1 maja 1919. W tym czasie pełnił służbę w Urzędzie Gospodarczym Praga. Z kolei 1 czerwca 1921, w Wojskowym Okręgowym Zakładzie Gospodarczym na Warszawskich Powązkach, kontynuował swoją karierę wojskową. Z dniem 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika, z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919, zajmując 325. lokatę w korpusie oficerów administracji, działu gospodarczego, a jego jednostką macierzystą był Wojskowy Okręgowy Zakład Gospodarczy Nr I w Warszawie.

W 1923 roku pełnił obowiązki w Departamencie VII Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, pozostając jednocześnie oficerem nadetatowym Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr I. Rok później został przydzielony do Komisji Gospodarczej Centralnego Składu Amunicji Nr 1 w Warszawie na pozycję oficera kasowego. W listopadzie 1926 przeszedł z Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim do Komendy Miasta Warszawy, gdzie objął stanowisko kierownika kancelarii.

W lutym 1928 roku, po odejściu majora Jana Śliwowskiego, zajął jego miejsce jako referent oświatowy w Komendzie Miasta Warszawy. To właśnie 19 marca 1928 roku prezydent RP nadał mu tytuł kapitana, z datą od 1 stycznia 1928 i 7. lokatą w korpusie oficerów administracji, działu gospodarczego. W sierpniu 1931 roku przeniesiono go do grupy naukowo-oświatowej korpusu oficerów administracji. W marcu 1934 roku kpt. Kłak został przeniesiony do korpusu oficerów artylerii, pozostając na swoim dotychczasowym stanowisku w Komendzie Miasta Warszawy.

26 kwietnia 1940 roku, w Paryżu, podczas przesłuchania przez porucznika Tadeusza Modelskiego, opisał on incydent, w którym miał czoło z panią Składkowską, która wraz z grupą niepełnoetatowych aktorów chciała przejąć Dom Żołnierza na Pradze. W wyniku tego wydarzenia etat referenta oświatowego garnizonu został zlikwidowany, a Kłak otrzymał karę w postaci 9 dni aresztu domowego. Rozważano również jego przeniesienie do Brześcia.

W 1934 roku Kłak został przesunięty na stanowisko referenta w referacie bezpieczeństwa Komendy Miasta Warszawy, którym kierował major Leonard Müller. Z czasem ponownie trafił do korpusu oficerów administracji, a jego kierownicze stanowisko w Gabinecie Ministra Spraw Wojskowych nabrało nowego znaczenia. Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, ewakuował się z Warszawy, przekroczył granicę z Rumunią, by następnie dotrzeć do Francji, a w kwietniu 1940 roku był przydzielony do Ośrodka Wyszkolenia Oficerów w Parthenay.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Kłak, jako kapitan, został odznaczony licznymi wyróżnieniami, które odzwierciedlają jego poświęcenie oraz wkład w życie społeczno-narodowe. Lista przedstawionych odznaczeń jakościowo ilustruje jego zasługi.

  • Krzyż Niepodległości – 13 kwietnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
  • Krzyż Walecznych – otrzymany trzykrotnie,
  • Złoty Krzyż Zasługi – 18 lutego 1939 „za zasługi na polu pracy społecznej”,
  • Srebrny Krzyż Zasługi – 16 marca 1928 „za zasługi na polu pracy oświatowej w wojsku”.

Przypisy

  1. a b c Kłak Stanisław ps. „Złotoń”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 05.11.2023 r.]
  2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 29.07.2021 r.]
  3. Rybka i Stepan 2006, s. 302.
  4. Ryczyński, S., Rybka, K. (2006). Rybka i Stepan. s. 302, 430.
  5. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 59 z 29.05.1919, poz. 1863.
  6. Spis oficerów 1921, s. 491, 692, jako Stanisław Marian Kłak.
  7. Rocznik Oficerski 1923, s. 23, 1279, 1323.
  8. Rocznik Oficerski 1924, s. 1161, 1203.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 50 z 24.11.1926, s. 414.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 4 z 14.02.1929, s. 71, 83.
  11. Rocznik Oficerski 1928, s. 445, 795.
  12. Rocznik Oficerski 1932, s. 392, 505.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 19.03.1928, s. 56.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 5 z 03.08.1931, s. 283.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 7 z 12.03.1934, s. 88.
  16. Stanisław Żmigrodzki. Szkoła letnia Zw. Strzeleckiego w 1913. „Strzelec”. 11, s. 85, 17.03.1935. Warszawa.
  17. M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89.
  18. M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137.
  19. M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76.
  20. Lista starszeństwa 1922, s. 392.
  21. III Lista strat 1915, s. 15.
  22. I Lista strat 1915, s. 26.
  23. Rocznik Oficerski 1932, s. 392.

Oceń: Stanisław Kłak (kapitan)

Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:11