Władysław Jan Liro, urodzony 29 sierpnia 1891 roku w Krakowie, to postać, której wkład w historię Polski zasługuje na szczególne uznanie. Zmarł 20 lipca 1970 roku w tym samym mieście, gdzie spędził większość swojego życia.
Był podpułkownikiem piechoty Wojska Polskiego, co świadczy o jego znaczącej roli w strukturach wojskowych. Wyróżnił się nie tylko swoją służbą, ale także odwagą na polu bitwy, co zaowocowało przyznaniem mu Orderu Virtuti Militari, najwyższego odznaczenia wojskowego w Polsce.
Życiorys
Urodziny Władysława Liro miały miejsce 29 sierpnia 1891 roku w Krakowie, w domu rodziców – Jana i Marii z Ruzawskich. W 1911 roku zakończył edukację w klasie VIIIb Gimnazjum św. Anny w Krakowie oraz zdał maturę. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie do wybuchu I wojny światowej ukończył sześć semestrów nauki.
1 sierpnia 1914 roku został powołany do cesarskiej i królewskiej Armii. Już w październiku tego samego roku odniósł rany pod Rudnikiem nad Sanem. Jego jednostką macierzystą był 2 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich. Na stopień porucznika rezerwy został mianowany z datą 1 sierpnia 1916. Liro pozostawał w armii zaborczej aż do 4 listopada 1918 roku, kiedy to dostał się do włoskiej niewoli.
Po zakończeniu niewoli, 20 grudnia 1918 roku, wstąpił do Armii Polskiej we Włoszech, a później w Francji. Od 1 kwietnia 1919 roku służył w 1 pułku czołgów, gdzie awansował na oficera 6. kompanii czołgów. W 1920 roku, podczas wojny z bolszewikami, pełnił rolę dowódcy 3. kompanii czołgów.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana, ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i zajmując 229. lokatę w korpusie oficerów piechoty. 1 grudnia 1924 roku prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 roku, zajmując 59. lokatę w tymże korpusie.
W dniu 1 lutego 1927 roku Liro został przeniesiony do Szkoły Czołgów i Samochodów w Warszawie, gdzie objął stanowisko dyrektora nauk. W lipcu 1929 roku awansował na pełniącego obowiązki komendanta szkoły, przekształconej w następnym roku na Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych. 24 grudnia 1929 roku prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 roku stopień podpułkownika w korpusie oficerów piechoty, z 24. lokatą.
1 sierpnia 1933 roku Liro został przeniesiony do 55 pułku piechoty w Lesznie jako zastępca dowódcy pułku. W październiku 1935 roku wyznaczono go na komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień w Wołkowysku, a zaledwie trzy lata później przeszedł do Dowództwa Broni Pancernych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko szefa Wydziału Studiów. 18 września 1939 roku przekroczył granicę Polski i został internowany na terytorium Królestwa Rumunii.
Od 8 lutego 1941 roku do 1 kwietnia 1945 roku przebywał w niewoli niemieckiej w Oflagu VI B Dössel. Po jego uwolnieniu pozostawał do 5 maja 1946 roku w Polskim Obozie Wojskowym w Dössel. 30 maja 1946 roku zarejestrowano go w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Kraków Miasto.
Władysław Liro zmarł 20 lipca 1970 roku w Krakowie. Był żonaty z Stanisławą z Krasuckich, jednak nie doczekał się potomstwa.
Ordery i odznaczenia
Władysław Liro, znany ze swojej wyjątkowej służby wojskowej, został uhonorowany szeregiem prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jego odwadze i zaangażowaniu w obronę ojczyzny. Poniżej przedstawiamy listę odznaczeń oraz wyróżnień, które uzyskał w trakcie swojej kariery:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3387,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Odznaka „Znak Pancerny” nr 2 – 19 marca 1933,
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Brązowy Medal Waleczności,
- Krzyż Wojskowy Karola.
Te wyróżnienia są nie tylko potwierdzeniem jego zdolności i determinacji, ale także uznaniem dla jego znaczącego wkładu w historię wojskowości.
Przypisy
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 10.07.2023 r.]
- Władysław Liro. Internetowa Encyklopedia Wisły Kraków. [dostęp 11.07.2023 r.]
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12, w marcu 1939 zajmował 8. lokatę.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 436.
- Piwoszczuk 1935 ↓, s. 6.
- Piwoszczuk 1935 ↓, s. 118.
- Piwoszczuk 1935 ↓, s. 35, 39, 75, 77, 107, 110, 111.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 6.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 10.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927, s. 49.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929, s. 439.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 194.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 734.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 23.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 23, 817.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 122, 174.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 41.
- Sprawozdanie 1911 ↓, s. 63.
- Ranglisten 1918 ↓, s. 303.
- Ranglisten 1918 ↓, s. 818.
- Ranglisten 1917 ↓, s. 261.
- Ranglisten 1917 ↓, s. 646.
- Arkusz ↓, s. 1.
- Arkusz ↓, s. 2–4.
- Kolekcja ↓, s. 1.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Władysław Pieniążek | Andrzej Nałęcz-Korzeniowski | Jerzy Stachowicz | Edward Sobeski | Jan Jędrzejowicz (rotmistrz) | Andrzej Zbyszewski | Jan Piotr Ziółkowski | Antoni Pająk (żołnierz) | Tadeusz Alf-Tarczyński | Stanisław Rostworowski (generał) | Jarosław Patoczka | Józef Jaklicz | Antoni Staich | Mikołaj Łapicki | Marian Wieroński | Stanisław Przychocki | Stefan Leukos-Kowalski | Stefan Mossor | Stanisław Kwaśniewski | Jan Rudolf GabryśOceń: Władysław Liro